HKJ-brainstorm

Ontwikkelen
Doen
Opdracht

HKJ staat voor ‘Hoe kun je..?’ Met HKJ-vragen kun je inzichten uit het leerlingonderzoek analyseren, ontleden en kleiner maken om zo meer ideeën te genereren en sub-oplossingen te bedenken voor je educatief aanbod en/of je aanpak in de klas.

Personen

  • Docent en/of cultuurmaker. Individueel of met groep van 4 tot 6 mensen.

Benodigdheden

  • Werkblad HKJ-vragen formuleren.
  • Werkblad HKJ-brainstorm.
  • Het ingevulde werkblad Belevingswereld leerlingen (fase 2) of het ingevulde werkblad Inspiratie (fase 1).
  • Timer.
  • Pennen of stiften.

Wat

De HKJ-opdracht bestaat uit twee onderdelen.

  1. HKJ-vragen formuleren vanuit de inzichten uit het onderzoek (of jullie keuze in het werkblad Inspiratie in fase 1).
    Het helpt om een vraag/probleem in kleine stukjes op te splitsen, om zo tot nieuwe ideeën te komen. Met een HKJ-vraag ontleed je de ontwerpvraag en/of je inzichten en maak je er eerst kleinere eenheden van.
  2. Brainstormen over oplossingen/ideeën bij de HKJ-vragen. Een HKJ-brainstorm heeft als doel de ontwerpvraag op te splitsen in kleinere sub-vragen, om zoveel mogelijk sub-oplossingen te bedenken. Deze worden later in de ideeëngeneratie gecombineerd tot grotere oplossingen. Door oplossingen te bedenken die misschien niet per se aan jouw context (onderwijswerkelijkheid) zijn verbonden, word je gedwongen op een andere manier naar je ontwerpvraag te kijken.

Hoe werkt onderdeel 1

  1. Download en print het werkblad HKJ-vragen formuleren op A3-formaat.
  2. Pak de inzichten uit de opdrachten in het behoefteonderzoek leerlingen erbij en vul links het eerste inzicht uit het onderzoek in. Als je dit niet hebt, kies dan een inzicht uit het eerder ingevulde werkblad Inspiratie uit fase 1.
  3. De eerste HKJ-vraag formuleer je door ‘Hoe kun je’ aan te vullen met een zelfstandig naamwoord en een werkwoord, die je overneemt uit het inzicht. Bijvoorbeeld ‘Hoe kun je een leerling geïnspireerd laten raken?’ OF ‘Hoe kun je veiligheid creëren?’.
  4. Als je dit nog verder ontleed kom je tot de tweede HKJ-vraag: Hoe kun je inspireren? OF Hoe kun je creëren? Door de vraag op deze manier ‘uit te kleden’ en te abstraheren, en los van de context te brainstormen, kom je tot vernieuwende ideeën/sub-oplossingen.
    VOORBEELD (van links naar rechts op het werkblad):
    Inzicht: De leerling wil erkenning dat hij/zij ertoe doet.
    De eerste HKJ-vraag ‘Hoe kun je een leerling erkenning geven?’
    De tweede HKJ-vraag ‘Hoe kun je erkenning geven?’
  5. Ga naar het volgende inzicht uit het onderzoek en maak ook hier een HKJ-vraag van. Herhaal dit voor alle inzichten.
    Let op! Een HKJ-vraag is een kleine sub-vraag. Maak het dus echt simpel! Na de HKJ-Brainstorm worden deze deeloplossingen, als antwoord op deze sub-vragen, gecombineerd tot grotere/volledige oplossingen.
  6. Nadat je de HKJ-vragen hebt geformuleerd, is het tijd om te brainstormen over deze vragen en antwoorden te bedenken.

Hoe werkt onderdeel 2

  1. Download en print het werkblad HKJ-brainstorm op A3-formaat. Je hebt net zoveel prints nodig als je HKJ-vragen hebt geformuleerd.
  2. Schrijf op elke werkblad een andere HKJ-vraag. Als je deze opdracht met meer personen doet, verdeel de verschillende werkbladen.
  3. Zet de timer op 1 minuut. In deze minuut denk je na over alle manieren waarop je de HKJ-vraag op jouw werkblad zou kunnen beantwoorden.
  4. Bedenk zoveel mogelijk oplossingen en schrijf en/of teken deze op het werkblad. Let op: het hoeft dus niet per se een antwoord te zijn in de context waarin je werkt.
    VOORBEELD: De eerste HKJ-vraag is ‘Hoe kun je interesse vergroten?’ Hier kun je ook nadenken over alleen de vraag ‘Hoe kun je vergroten?’ (HKJ-vraag 2). Het antwoord op deze vragen mag je in allerlei contexten zoeken. Zoals: je kunt iets opblazen, water geven, opstapelen etc.
  5. Wanneer de minuut voorbij is, pak je een nieuw werkblad. Werk je in een groep, dan schuift het werkblad door naar de persoon links van je.
  6. Zet de timer opnieuw op 1 minuut en brainstorm door.
  7. TIP: Beperk jezelf niet, schrijf alle oplossingen op, ook die misschien niet haalbaar of te futuristisch lijken. Hierdoor prikkel je je hersenen om buiten de kaders te denken. Kwantiteit is zeer belangrijk om op verrassende, niet voor de hand liggende ideeën te komen die je later kunt uitwerken tot een concept.

Bestand: (505 KB)

Werkblad HKJ-vragen formuleren

Bestand: (492 KB)

Werkblad HKJ-brainstorm